Ari Marcopoulos (1957) is fotograaf en filmmaker. Geboren in Amsterdam woont en werkt hij tegenwoordig vanuit Sonoma in het landelijke noorden van Californië. Maar zijn foto’s maakt hij overal. Op de besneeuwde toppen van de wereld, in het voetspoor van een kleine stam professionele snowboarders. Maar ook thuis in de tuin, langs de ruige kusten van Japan of in de straten van New York. Bij MU in de Eindhovense Witte Dame laat Marcopoulos tussen 17 maart en 16 april 2006 onder de noemer ‘Flow’ voor het eerst in Europa een uitgebreid overzicht van zijn werk zien.

In meer dan vijfentwintig jaar bouwde Marcopoulos aan een oeuvre bevolkt door de meest uiteenlopende karakters. Wereldberoemde kunstenaars als Andy Warhol en Jean Michel Basquiat, pop helden als de Beastie Boys, topsnowboarders en skaters, maar ook anonieme streetkids, rappers en zijn eigen zonen en vrouw. Kenmerkend voor Marcopoulos werk is de grote intimiteit die hij steevast weet op te roepen.
In wat voor gezelschap hij ook verkeert, hij is duidelijk geen buitenstaander, geen pure beschouwer, zoals zo veel andere fotografen. Marcopoulos maakt deel uit van de wereld die hij vastlegt, kent de mensen die hij voor zijn lens heeft persoonlijk. En zij kennen hem. Hij heeft hun vertrouwen. En met dat vertrouwen reikt hij verder, voorbij de poses en het oppervlakkige uiterlijk, tot diep in het alledaagse. Waar helden weer gewone jongens worden en gewone jongens helden, waar verveling en gein, passie en vriendschap vorm krijgen.

Hoewel zijn intieme familieportretten en weidse landschappen zich nadrukkelijk onderscheiden van zijn populaire werk op straat, in de underground en de wereld van extreme sporten, is er een duidelijke verwantschap in hun esthetiek die typerend is voor Marcopoulos.
Nooit bovenmatig geïnteresseerd in de technische aspecten van de fotografie zette hij deze als auto-didact in de loop van jaren niettemin volledig naar zijn hand. Hij schuwt Photoshop noch pocketcamera zonder zich er ooit aan uit te leveren. Zijn bronnen en geestverwanten zoekt en vindt hij bovendien zelden onder fotografen, maar in andere disciplines, zoals de architectuur en beeldende kunst. En in andere tijden. Vooral de Nederlandse portret- en genreschilders van de Gouden Eeuw fascineren hem.

Is Marcopoulos zowel in de Verenigde Staten als Japan een klinkende naam, in Europa is zijn werk vooralsnog minder bekend. De tentoonstelling Flow brengt daarin verandering. Geschraagd door een qua omvang beperkt, maar thematisch allesomvattend overzicht van de fundamenten waarop zijn fotografisch oeuvre is gebouwd, biedt Marcopoulos bij MU vooral een actueel overzicht van de meest recente ontwikkelingen in zijn werk.

Ruim zeventig foto’s waarin hij het intieme karakter van zijn werk vervolmaakt, om het even later weer volledig los te laten. Want ook al vormen mensen doorgaans de rode draad in zijn werk, soms is er ineens geen mens meer te bekennen. Dan resteren slechts oneindige landschappen vol ijs, water en wolken.
Meestal zijn het echter toch de personen om hem heen, onder wie zijn vrouw Jennifer Goode en zijn zonen Cairo en Ethan, die Marcopoulos dicht op de huid zit. En als kijker krijg je ze helemaal. Met alle dagelijkse kleerscheuren, schrammen en blauwe plekken, bloedneuzen en mazelen die een (jong) mens tot mens maken. Haarscherp en als in een moment van verstilling weet Marcopoulos de kleine pijnen van het zijn te pakken, zoals je ze zelden ziet, maar altijd herkent.

Zo onschuldig als de kinderlijke kwetsuren van zijn zonen, zo extreem zijn de wonden van de snowboarders en skaters in Marcopoulos oeuvre. Staan de schrammen van zijn zonen nog symbool voor licht schrijnende levenslessen – What doesn’t kill you, makes you stronger - de diepe littekens en gebroken botten van de stoere pubers die sneeuw en straat trotseren worden ware trofeeën. Trots paraderend tillen zij hun shirt op of laten zij zich vereeuwigen in braces.

Vele duizenden actiefoto’s en films schoot Marcopoulos in de loop van jaren voor bekende magazines als Transworld Snowboarding en diverse grote snowboard merken. Op dat front behoort hij tot de wereldtop.
Voor zijn vrije werk focuste hij zich ondertussen echter altijd als een soort cultureel antropoloog op het leven tussen de kicks van de kleine groep vrijgevochten topsporters die hij al snel heel persoonlijk leerde kennen. Bij hem daarom nauwelijks spectaculaire en gestileerde sprongen maar een blik op het verveelde wachten in kale hotelkamers tot de zoveelste sneeuwstorm voorbij is geraasd en de heli weer op kan stijgen. De games en porno, drugs en drank die helpen de tijd te doden. De verbrande neuzen, gezwachtelde nekken en uitgebluste lijven na een dag vol ‘transitions and exits’ van vers besneeuwde witte toppen.

Brengt Marcopoulos bij voorkeur de alledaagsheid van het professionele snowboarden in beeld, hij heeft ook oog voor de heroïek van de jonge goden van de sneeuw. Marcopoulos grootste held is Craig Kelly (1967-2003), meermalen geroemd als de beste freestyle snowboarder ooit en een goede vriend van de fotograaf. Na een glanzende carrière (zeven maal wereldkampioen) als pro-snowboarder liet Kelly de wereld van de snelle jongens en het grote geld voor gezien. Liever zocht hij de hoogste, stille plekken om daar alleen, of met Marcopoulos als getuige hoog boven hem in de lucht, zijn weg te zoeken over de meest maagdelijke bergen. Ultieme en pure vrijheid zocht en vond Kelly daar, een ervaring die voelbaar spreekt uit de registraties die Marcopoulos ervan maakte. Uit uren vol beelden van Kelly’s meest spectaculaire maar ook poëtische afdalingen stelde Marcopoulos, na diens tragische dood bij een lawine, een filmische hommage samen die de pure schoonheid van snowboarden perfect benadert. Een film die bij MU in première gaat.

Kortom, Flow vormt tegelijk een introductie op en een overzicht van het werk van Ari Marcopoulos. De expositie gaat vergezeld van een in handzaam formaat gegoten reisgids die je door het oeuvre van Marcopoulos loodst.