TX1 (2020)
Dear Interlocutor TX1 (2020)
Xenological Entanglements 001b: Saccular Fount (2020)
Adriana Knouf

Terwijl wij (mensen) potentieel buitenaards leven 'aliens' noemen, wordt ook queer en transgender leven op aarde vaak 'buitenaards' genoemd. Tranxxeno lab van Adriana Knouf onderzoekt de biochemische behoeften van transgender personen in de ruimte, met name hun behoefte aan hormoonvervangende medicatie, door dergelijke medicatie naar het internationale ruimtestation en terug te sturen - gelanceerd op 3 juli 2020 en teruggekeerd op 4 juli 2020 - en zo hun algehele weerbaarheid tijdens alle stappen van de ruimtereis te testen. 

Met het TX-1 project richt zij zich op de politieke vraag welke lichamen (niet) worden geaccepteerd door gevestigde ruimtevaartprogramma's, terwijl juist transgenderlichamen de samenleving in het algemeen kunnen leren hoe alle lichamen veranderen door hun persoonlijke, maatschappelijke en contextuele invloeden en daarom steun en zorg nodig hebben, voor hun overleving in de ruimte én op aarde. Geen enkele transgender is in de ruimte geweest, ook al beschikken zij over somatische kennis van diepe lichamelijke transformaties die noodzakelijk zijn voor buitenaardse omgevingen.

TX-1 is ook het uitgangspunt van de drie-kanaals video DEAR INTERLOCUTOR: TX-1, een serie meditaties in briefvorm over vreemdelingschap, het plattelandsleven, wat we verlangen van ruimtereizen en queer futurities. De video bevat beelden die zijn opgenomen in en rond het Kennedy Space Center in Florida, in de VS, fragmenten uit documentatie van optredens, familiearchiefbeelden en clips uit sciencefictionfilm en -televisie.

Het derde werk in de zaal is Xenological Entanglement 001b: Saccular Fount. Het bestaat uit een op maat gemaakte Saccular Fount, een 'zakvormige fontein' met rugzakbatterij en twee foto's van de kunstenares die als een tarotkaart boven elkaar zijn geplaatst. Op de bovenste foto draagt ze de Saccular Fount waarmee ze zich hormonen toedient, op de onderste een ruimtehelm en -pak.
De Saccular Fount wordt gedragen in het midden van de torso, tussen de borsten, en hangt aan een op maat gemaakt leren harnas. Dit harnas vernauwt het lichaam en hangt het apparaat op, wat een bijzondere spanning benadrukt tussen de moleculaire winst die estradiol in transgenderlichamen teweegbrengt en de beperkingen in de manier waarop deze (en andere) lichamen in de samenleving worden gezien.
In een met testosteron verzadigd groeimedium zetten testiculaire Leydigcellen dit hormoon met behulp van het enzym aromatase om in estradiol. Zo worden cellen afkomstig van een deel van het lichaam dat met mannelijkheid wordt geassocieerd, de testikels, aangezet tot de productie van estradiol, dat met vrouwelijkheid wordt geassocieerd. Deze cellen groeien bovendien in twee op maat gemaakte roterende wandvaten die een microzwaartekrachttoestand simuleren, waardoor de drager van Saccular Fount in contact wordt gebracht met de mogelijkheid van gewichtloosheid in de ruimte en de mogelijkheid om hormonen te verkrijgen voor langdurige ruimtemissies.

Gezien de moeilijke toegang tot hormonen voor mensen die verschillende soorten hormoonvervangingstherapie volgen (waaronder transgenders en perimenopauzale mensen), wijst Saccular Fount bovendien op een andere manier van hormoonproductie, los van farmaceutische bedrijven. Gepresenteerd als een speculatief draagbaar apparaat, suggereert Saccular Fount een nabije toekomst waarin persoonlijke hormoonproductie zowel mogelijk als noodzakelijk is.

Aanvullende credits
Expert wetenschappelijke consulting: Kristijan Tkalec, dr. Neža Grgurevi?
Device ontwerp: Lovrenc Košenina
Device en harnas bewerking en constructie: David Pilipovi?, Jože Zajec
Foto: Andrej Lamut
TX-1 box design en modellering: Felipe Rebolledo
Sojourner2020 beelden en ISS beeldmateriaal: Xin Liu, MIT Space Exploration Initiative
Lanceer- en baanbeelden: NASA
Steun en financiering door MIT Media Lab Space Exploration Initiative, Amsterdam Fonds voor de Kunst, Art4Med, Galerija Kapelica/Zavod Kersnikova, Creative Europe, the Ministry of Culture of the Republic of Slovenia en the Municipality of Ljubljana/Department for Culture and Northeastern University
Speciale dank: Claudia Pederson, Špela Petri?, Miha Turši?, Lea Aymard, Zavod TransAkcija