Bring My Own Beach, moet Rafaël Rozendaal gedacht hebben. Er gaat weinig boven een strand. Behalve computers natuurlijk. En internet, dat het leven zoveel leuker en makkelijker maakt. Voor Soft Focus, zijn solo in MU, liet Rozendaal een grote hoeveelheid hagelwit zand storten. Hij hing witte banen op, kriskras door de ruimte, alsof hij een groot projectiescherm in repen had gesneden. 25 beamers projecteren kleurrijke animaties. De ruimte baadt afwisselend in rood, blauw en roze.

Galmende klanken brengen de bezoeker – ondanks de chaos – in een rustige, meditatieve, toestand. Toen ik er was waande ik me op een luxueus privéstrand, waar mensen fluisterend in halfschemer rondliepen, kinderen met ballonnen speelden, en zand het geluid van voetstappen deed dempen en het tempo deed vertragen. Luxe, calme et volupté… Animaties kabbelen, of flikkeren. Kleuren komen en gaan, als een random geprogrammeerde eb en vloed. Ik herken mechanical water .com (2012).

Ik ken Rafaël Rozendaal van zijn websites, die – als ze al iets willen – vooral willen dat ik blijf klikken en blijf kijken. Mister nice hands .com (2001) bijvoorbeeld, waarop een getekende hand aan een vinger trekt en het geluid van een scheet veroorzaakt; of paper toilet .com (2006), waar je eindeloos virtueel toiletpapier kunt afrollen (maar niet afscheuren); of kazimir malevich .org (2008) waarbij een mannetje op een plaatje van een schilderij van Malevich op het hoofd van een vrouwtje pist. Iemand die internet snapt, dacht ik. Niemand vraagt erom, dus maak je het.

Het web komt bij Rafaël Rozendaal tot stilstand. Of nee, dat is het niet, je komt zelf tot stilstand, er beweegt immers vanalles. Alsof je een steegje inrijdt en steeds opnieuw tegen een muur botst. Of eindeloos rondjes draait op een rotonde, maar dan wel één die voortdurend van vorm verandert. Kleuren en vlakken komen onophoudelijk op je af, totdat je je browser sluit. Of je kijkt naar een animatie die ogenschijnlijk eindeloos duurt, zoals burning cigarette .com (2008), een pagina bestaande uit 3 youtubefilmpjes die met elkaar een sigaret vormen die in 3 minuten en 10 seconden opbrandt. Een eeuwigheid op internet.

Afhankelijk van hoe je in elkaar zit zijn Rozendaals websites aangenaam rustgevend, een oase op internet, of bloednageltreiterig. Je klikt maar gaat nergens heen. Op een bepaalde manier is dat beklemmend. Of bevrijdend. Rafaël Rozendaal produceert digitale natuur, kleurrijke beeldschermlandschappen: virtuele zonsondergangen (sink slow .com, 2014), cursorgestuurde regenbuien en opklaringen (looking at something .com, 2013), kabbelend digitaal water (nothing ever happens .com, 2013). Gebeurt er niks? Nee, er gebeurt niks. Ja, interactie om de interactie. Rafaël Rozendaal vangt ons als motten in zijn algoritmes.

‘You can show pictures of the work or you can show the work.’ – sink slow .com (2014) tijdens Conference for the Curious (STRP Biennal, 2015). Watch on Vimeo

Inmiddels heeft hij – samen met programmeur Reinier Feijen – meer dan 100 websites op zijn naam staan. Als je de screenshots bekijkt op newrafael.com zie je dat het werk steeds abstracter, steeds geometrischer wordt. Over die abstractie valt trouwens nog iets te zeggen. Het interesseert Rozendaal dat de browser (of liever: de context van het werk) voor een belangrijk deel de compositie bepaalt, en niet hij. Een website heeft immers geen afmetingen, zoals een schilderij. Een website schaalt. ‘A website should fill up space. Be like gas.’

Rozendaals 100e en 111e website, inner interior .com (2014) en abstract browsing .net (2014), beide te zien op Screen On | No Screen (STRP Biennal, 2015)

Bij MU gebeurt iets spannends, daar spatten de websites van het scherm. Ze vallen in fragmenten uiteen. Projecties passen niet binnen de randen van doek of pilaar. Animaties lekken, ze trekken zich van toevallige grenzen en obstakels weinig aan. Ze vullen de ruimte, dus MU. Voor je ogen ontstaan nieuwe vlakken, op de vloer, het zand, de wand. De bezoeker loopt door die projecties heen.

In Soft Focus kun je weliswaar niet klikken, toch ben je net zo goed aanwezig, in de sporen die je achterlaat in het zand, de schaduwen die je werpt. Je verwijlt in het werk, net als op zijn websites. Alleen de tijdelijkheid van de installatie is niet des internets. Of wel? Internet is niet van lucht. Websites levend houden vergt infrastructuur. Wanneer Rozendaal een website verkoopt, staat in een clausule van het contract niet voor niets dat de nieuwe eigenaar het werk in het publieke domein beschikbaar moet houden. Maar wat als bijvoorbeeld Flash (zijn vroege websites) niet meer door browsers ondersteund wordt? Technologie schrijdt voort.

‘Kunstwerken hebben altijd last van ‘roest’, ze vergaan op een of andere manier,’ zegt Rozendaal. ‘Tekst heeft dit probleem niet. Je kunt het kopiëren of onthouden.’ Sinds een paar jaar schrijft hij haiku’s. Op de vraag wat hem daarin aantrekt, antwoordt hij dat hij het mooi vindt dat tekst zo beeldend kan zijn en tegelijkertijd onverwoestbaar is. Hij heeft inmiddels ongeveer evenveel haikus als websites. Je kunt bij MU een boekje kopen maar dat hoeft niet, alle haiku’s staan online. Ze zijn, net als zijn websites, voor iedereen toegankelijk. It’s free. It’s everything. It’s always. It’s everywhere. Rozendaal stuurt je ook in taal – net als met zijn websites - de lichte oneindigheid in. De honderdste luidt:

RR haiku 100
i should be
at a beach
right now